Οι μηνίσκοι αποτελούν δύο ινοχόνδρινα «αμορτισέρ» με πεταλοειδές σχήμα τα οποία παρεμβάλλονται ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες των οστών του μηρού και της κνήμης.Οι μηνίσκοι είναι δύο ημιελαστικοί ανατομικοί σχηματισμοί που αποτελούνται κυρίως από νερό και ίνες κολλαγόνου. Τα «αμορτισέρ» αυτά απορροφούν τους κραδασμούς και προστατεύουν τις χόνδρινες επιφάνειες της άρθρωσης.
Ο μηχανισμός της ρήξης είναι συνήθως με φόρτιση του λυγισμένου γόνατος με ταυτόχρονη στροφή και κάμψη.
Υπάρχουν διάφορα είδη ρήξης μηνίσκων που ταξινομούνται ανάλογα με το μέγεθος τους, την εντόπιση τους και το σχήμα της ρήξης του μηνίσκου.
Οι πιο συνήθεις περιλαμβάνουν επιμήκη ρήξη, ακτινωτή, εγκάρσια ρήξη, σε πιο νέα άτομα δίκην λαβής κάδου και τέλος σύνθετες ρήξεις. Με τη πάροδο του χρόνου η ρήξη μηνίσκου μπορεί να επιδεινωθεί , για παράδειγμα η επιμήκης ρήξη μπορεί να μετατραπεί σε τύπο δίκην λαβής κάδου, η ακτινωτή ρήξη σε δίκην ράμφους παπαγάλου και η οριζόντια ρήξη σε flap tear.
Η ρήξη του έσω μηνίσκου είναι πιο συχνή από τη ρήξη του έξω μηνίσκου για καθαρά ανατομικούς λόγους.
Η θεραπεία σε ρήξη μηνίσκου εξατομικεύεται ανάλογα με το είδος ,την εντόπιση,το μέγεθος της ρήξης ,την κλινική εικόνα και το προφίλ του ασθενούς (ηλικία,δραστηριότητες).
Συντηρητικά με πρωτόκολλο RICE :
- Rest (αποφόρτιση του σκέλους) και αποφυγή καθημερινών δραστηριοτήτων για μερικές μέρες (χρήση ζεύγους πατερίτσες) ,
- Ice (Παγοθεραπεία) δηλαδή εφαρμογή πάγου ή ψυχρών επιθεμάτων για 15-20 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα.
- Compression (Ελαστική επίδεση) για την αποφυγή οιδήματος
- Elevation (Ανάρροπη θέση) του σκέλους δηλαδή στο επίπεδο υψηλότερα από το σώμα για αποφυγή οιδήματος στο κάτω άκρο.
- Φυσιοθεραπεία και αργότερα εξειδικευμένο πρόγραμμα ενδυνάμωσης των μυών του κάτω άκρου για επιπρόσθετη σταθερότητα στο γόνατο.
Η συντηρητική θεραπεία συνδυάζεται με αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπου ελαττώνουν το οίδημα και τον πόνο που προκαλεί η φλεγμονώδης αντίδραση.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις το μέγεθος της βλάβης και η ένταση των συμπτωμάτων καθορίζει την αμεσότητα της χειρουργικής αποκατάστασης των ρήξεων.
Υπάρχουν τέλος οι σύνθετες βλάβες (αταξινόμητες) οι οποίες είναι συνδυασμός των ανωτέρω ρήξεων και οι εκφυλιστικές που συναντάμε σε άτομα πιο προχωρημένης ηλικίας.
Μικρής έκτασης βλάβη, σταθερή, χωρίς ελεύθερα τεμάχια με ήπια κλινικά συμπτώματα αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Συντηρητικά αντιμετωπίζονται επίσης χρόνιες εκφυλιστικές βλάβες σε πιο προχωρημένης ηλικίας ασθενείς στους οποίους τις περισσότερες φορές συνυπάρχει οστεοαρθρίτιδα.
Σε περιπτώσεις ασθενών,νέων με πρόσφατες ρήξεις που εντοπίζονται στην περιφέρεια του μηνίσκου (στη ζώνη δηλαδή εκείνη όπου υπάρχει δυνατότητα επούλωσης) συνίσταται η συρραφή και διάσωση του μηνίσκου.
Η αποκατάσταση της ρήξης ενός μηνίσκου γίνεται με την μέθοδο της αρθροσκόπησης. Αποτελεί τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας με εφαρμογή πλήθους εξατομικευμένων τεχνικών οι οποίες προσαρμόζονται στις ανάγκες των ασθενών.
- Αρθροσκοπική μηνισκεκτομή (μερική ή υφολική μηνισκεκτομή δηλαδή αφαίρεση του σπασμένου τμήματος και ομαλοποίηση των εναπομεινάντων χειλέων).
- Συρραφή του μηνίσκου.Το εξωτερικό 1/3 του μηνίσκου αιματώνεται επαρκώς (red zone) και η ρήξη αυτή μπορεί να θεραπευτεί ακόμη και χωρίς χειρουργική επέμβαση.Αντιθέτως τα έσω 2/3 του μηνίσκου δεν αιματώνονται επαρκώς (white zone) καθιστώντας την επούλωση ρήξης μηνίσκου δύσκολη αν όχι αδύνατη.Η ρήξη του μηνίσκου η οποία είναι κατάλληλη για συρραφή με προσδοκίες για ένα καλό αποτέλεσμα είναι αυτή η οποία είναι τραυματική, βρίσκεται στην αγγειούμενη περιοχή του μηνίσκου (περιφερικό τριτημόριο), διατηρεί την ακεραιότητα των περιφερικών ινών και τέλος να έχει μικρή βλάβη στο σώμα του μηνίσκου.
- Μεταμόσχευση πτωματικού μηνίσκου (αλλομόσχευμα). Η μεταμόσχευση του μηνίσκου αποτελεί μια εξειδικευμένη χειρουργική επέμβαση που εφαρμόζεται παγκοσμίως σε ειδικά κέντρα.
- Μεταμόσχευση συνθετικού μηνίσκου
Η αρθροσκόπηση αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδο, όπου με τη βοήθεια κάμερας και τη χρήση ειδικών εργαλείων, καταφέρνουμε να διαγνώσουμε και ταυτόχρονα να αποκαταστήσουμε τις μηνισκικές βλάβες.
Διενεργείται με μικρές χειρουργικες τομες ( δύο ή τρεις τρύπες στο δέρμα μήκους μισού εκατοστού).Μέσα απο αυτές παρέχεται στον χειρουργό η δυνατότητα ελέγχου και ταυτόχρονα επισκευής βλαβών με ατραυματικό και αναίμακτο τροπο.Ο ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο (εξιτήριο την ίδια μέρα) με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιούνται οι χειρουργικοί κίνδυνοι και οι επιπλοκές.Ταυτόχρονα επιτυγχάνεται γρήγορη φυσική αποκατάσταση και επαναφορά του στις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες.
Μετά από αρθροσκοπική αποκατάσταση ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης προκειμένου να επανέλθει πλήρως στις δραστηριότητές του.
Ο χρόνος αποθεραπείας εξαρτάται από το είδος της ρήξης και την αντιμετώπισή της. Έτσι, όταν πραγματοποιείται μερική μηνισκεκτομή ο ασθενής επανέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες μετά την αρθροσκόπηση και σε αθλητικές δραστηριότητες σε 10-20 ημέρες. Στις περιπτώσεις εκείνες που γίνεται αρθροσκοπική συρραφή, αρχικά χρειάζεται αποφόρτιση του σκέλους με χρήση βακτηριών για 1 μήνα περίπου και η επάνοδος στις αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να γίνει μετά από 3-4 μήνες.
